Op donderdag 10 maart 2022 presenteerde bureau Berenschot de eerste resultaten van het onderzoek “Toekomstoriëntatie gemeente Stede Broec”. Op 1 april 2022 is het volledige rapport openbaar gemaakt.
(Het volledige rapport treft u onder deze tekst aan)
Dit rapport wordt opgesteld in opdracht van de raad van Stede Broec. Er werd op deze avond al een doorkijkje gepresenteerd aan de aanwezige raadsleden.
Waar sommige partijen bij voorbaat de keuze lijken te maken voor zelfstandigheid, kiest een meerderheid van de partijen in Stede Broec ervoor om eerst op basis van de feiten een standpunt in te nemen. Verstandig! Want zelfstandig blijven op basis van gevoel, emotie, en politieke overtuiging is mooi, maar als we daarmee onze voorzieningen en verenigingen zien verdwijnen omdat we geen geld meer hebben moeten we ons afvragen of dat de juiste keuze is.
Er zijn 4 scenario’s onderzocht.
Wat ons opviel in de toelichting:
- De onderzoekers gaven aan dat de financiële situatie in Stede Broec ronduit beroerd is;
- Dit kan volgens hen nog grote problemen opleveren;
- Stede Broec heeft veel voorzieningen, om die op peil te houden is veel geld nodig;
- De reserves die wij aanleggen lopen leeg, ook dit gaat in de toekomst problemen geven;
- Bruggen kunnen bijvoorbeeld niet vernieuwd worden omdat er geen geld gespaard is om de afschrijving, aflossing en rente te betalen. Dat kan dan weer alleen met nieuwe leningen;
- Er werd letterlijk gezegd dat het in Stede Broec met financiële trucjes gepaard gaat;
- Alleen na volledig gelijk werken van de SED gemeenten zou er een efficiëntie slag gemaakt kunnen worden;
- Al vanaf 2023 heeft Stede Broec rode cijfers.
De 4 scenario’s:
- Doorgaan met SED, dus bestuurlijke zelfstandigheid. Dit heeft voor- en nadelen ook voor de organisatie. Volgens de onderzoekers het meest kansrijke scenario. Hier zijn geen bedragen genoemd. We weten dat het eigenlijke tekort € 4 miljoen. is, maar de organisatie €1,5 miljoen extra heeft gekregen. Meest kansrijke scenario, gelet ook op het geschil rond de verdeelsleutel.
- Kleine kernorganisatie, waarbij Stede Broec zelf taken uitvoert. Opdrachtgever en opdrachtnemer, de bedrijfsvoeringstaken in SED. Ongeveer 23,5 Fte nodig. Heeft ook een aantal voor- en nadelen. Prijskaartje is €2,4 miljoen voor gedeeltelijke ontvlechting. De hogere personeelskosten die ontstaan zijn ongeveer €455.000.
- Hierbij wordt de SED opgeheven en gaan de gemeenten zelfstandig door. De kosten zullen ongeveer € 5 miljoen zijn. Aantal nadelen: je moet weer om je heen kijken voor samenwerking omdat we gewoon te klein zijn. Geen schaalvoordelen meer. Er moet dan een organisatieplan komen dat heel veel kost. En ambtelijk heel weinig draagvlak!! Voordeel is dat we dan weer gewoon gemeente Stede Broec zijn met eigen ambtenaren.
- Bestuurlijke fusie. Dit scenario kent een aantal voordelen. Het structurele nadeel is vermoedelijk €1 miljoen per jaar minder aan inkomsten voor de drie dan gefuseerde gemeenten samen. Er komt eenmalig €19 miljoen vanuit het Rijk voor het uitwerken van de fusie. De fusiekosten zijn al gemaakt omdat de SED er al is. Dus we hebben dan €19 miljoen is kas om de komende jaren de gaten te dichten en om weer nieuw beleid te maken.
Er komt nog een vervolg op 31 maart want het onderzoek is nog niet helemaal afgerond.
Voorlopig standpunt van de Onafhankelijke Partij
De Onafhankelijke Partij maakt zich al lange tijd ernstige zorgen om de financiële situatie van de gemeente Stede Broec. Kijk bijvoorbeeld eens naar het exploitatieresultaat van de afgelopen jaren, de halvering van ons spaarboekje, en de landelijk gezien hoge woonlasten. Wij publiceerden al cijfers afkomstig van “waarstaatjegemeente” in onze facebook posts.
De Onafhankelijke Partij heeft zich in de recente jaren dan ook zeer kritisch uitgelaten over de financiën. Wij missen (h)erkenning van het probleem bij het college. Ook de transparantie laat te wensen over. Zo werd dit jaar een begroting goedgekeurd, terwijl de raad eerst een week later werd geïnformeerd over een tekort van €1.4 miljoen op het Sociaal Domein. Uiteindelijk is op ons initiatief, en met steun van andere partijen, een motie aangenomen die moet gaan leiden tot meer transparantie bij de begroting.
De Onafhankelijke Partij neemt nog geen standpunt in over de toekomstoriëntatie van de gemeente Stede Broec. Wij doen dit pas op basis van het hele verhaal, alle feiten, argumenten en het volledige rapport.
Wij willen de inwoners van Stede Broec meenemen in de (financiële) feiten. Samen maken wij dan de keuzes voor de toekomst van de gemeente Stede Broec.
Waar wij onze beslissing op baseren hebben wij aangegeven in ons verkiezingsprogramma. Wij roepen de andere partijen in Stede Broec op ons voorbeeld te volgen en keuzes te maken op basis van:
- Wat is efficiënt;
- Wat is effectief;
- Wat zijn de kosten?
- Wat zijn de opbrengsten?
- Blijft de gemeente dicht genoeg bij de burger staan.